AutoCAD Koordinat Girişlerini Anlamak

Merhaba,

AutoCAD’i yeni kullanmaya başlayacak olanlar öncelikle AutoCAD koordinat sistemini anlamalıdır. AutoCAD’i ilk açtığınızda karşınıza çıkan ekran Model alanıdır ve çiziminizi bu model alanı içinde yaparsınız. Model alanını 3 boyutlu bir kağıt olarak düşünebilirsiniz. Aslında sadece 2B çizim yapacaksanız ve modele tam tepeden bakıyorsanız sadece kağıt gibi de düşünebilirsiniz. Kağıttan tek farkı sınırlarının olmayışıdır. Eski günleri hatırlayacak olursak, çizimini yapacağımız objeyi ölçek olgusunu da hesaplayarak kağıda ortalamak gibi bir başlangıç hazırlığı yapardık. AutoCAD model boşluğunda ölçek ve kağıt ortalama gibi bir derdiniz yoktur.

Bu konuyu AutoCAD’de Ölçek Kavramı ve Birimler yazımda ayrıntılı olarak anlatmıştım.

AutoCAD model boşluğunda çizim yapma başladığınızda en çok karşılaşacağınız soru nokta girişidir. AutoCAD sizden çizginin başlangıç noktası, dörtgenin köşe noktası vb. gibi hep nokta girmenizi isteyecektir. Ben de bu yazımda size “nasıl nokta girilir?” sorusunu yanıtlarken bir yandan koordinat sistemini anlatmış olacağım.

Kaç Şekilde Nokta Girebiliriz?

Bu sorunun yanıtı 3’tür. AutoCAD çizim dünyanıza ilk adımınızı attığınızda, örneğin LINE komutu kullandığınızda AutoCAD’in sizden ilk nokta girişi isteği gelecektir.


Şekil.1

Command: LINE
From point:

İşte bu “From point:” sorusuna verebileceğiniz yanıtlar:

• Gerçek koordinatlar girerek.
• Göreli koordinat girerek.
• AutoCAD çizim yardımcıları kullanarak koordinat girmek.

Artık bu konu başlıklarında ilerleyerek hem çizim yapmaya ilk adımımızı atalım, hem de koordinat sistemini öğrenelim.

1. Gerçek (ya da mutlak) koordinat girişi

Command: LINE
From point: -2,1
To Point: 3,4
To point:

Yukarıdaki örnekte Şekil.1 de görülen çizgiyi çizdik. AutoCAD’in bizden istediği nokta bilgisini x,y şeklinde gerçek koordinatları girerek verdik. Örneği bir üçgene tamamlamak için devam edelim.

Command: LINE
From point: 3,4
To Point: 3,1
To point: -2,1
To point:

Görüldüğü gibi bu yöntemle çizim yapmak oldukça zahmetli ve uzun bir iş. Elbette AutoCAD çizim işini çok daha hızlı ve pratik yapmanızı sağlamak amacıyla bir çok nokta giriş yöntemiyle donatılmıştır. Bu kısımda mutlak kartezyen koordinat girişi yaptık. Şimdi aynı üçgeni daha gelişmiş yöntemlerle çizelim.

2. Göreli koordinat girişi:

Göreceli koordinat giriş yöntemi, isminden de anlaşılacağı gibi, gireceğiniz koordinatı bir başka noktayı referans alarak girmenizdir. AutoCAD’in göreceli (ya da göreli) koordinat sistemi giriş yöntemleri oldukça fazladır. Az önceki örneğimizi göreceli koordinat girişi yaparak gerçekleştirelim.

Şekil.2 deki -2,1 noktasından yola çıkıp, 5 birim sağa ve 3 birim de yukarıya gittikten sonra tekrar -2,1 noktasında biten üçgeni tekrar çizelim.


Şekil.2

Command: LINE
From point: -2,1
To Point: @5,0
To point: @0,3
To point: c

Gördüğünüz gibi göreceli koordinat girişi bulunduğumuz noktadan itibaren @ işareti koyup Dx,Dy değerlerini girerek yapılıyor. @ işareti bizim bir göreli koordinat gireceğimizi belirtir.

Polar Koordinatlar:

Kartezyen (x,y) koordinatların dışında AutoCAD’de kullanılan bir başka koordinat biçimi de POLAR (kutupsal) koordinat şeklidir. Bir merkezden belirli bir açı ve mesafe ile ulaşılan bir koordinattır. AutoCAD’de açıların saat yönünün tersine büyüdüğünü biliyoruz. (Şekil.3 )


Şekil.3

Bu bilgiyi hatırlattıktan sonra POLAR koordinatları daha yakından tanıyalım. Şekil.4 de verilen örnek mutlak koordinatlarla POLAR koordinat girişini tanımlar.


Şekil.4

Command: line
From point: #0,0
To point: #4<120
To point: #5<30

Göreli koordinat girişi başlığında olmamıza rağmen, bu örneğimiz mutlak polar koordinat girişini de atlamamak için verilmiştir. Giriş “Mesafe” şeklindedir. Başındaki # işareti mutlak olduğunu belirtmek için kullanılır. Şimdi görece polar koordinat girişine bir örnek verelim.


Şekil.5

Önceki örnekten devam edelim

Command: line
From point: @3<45
To point: @5<285

Gördüğünüz gibi başına @ işareti koyduğunuz anda “kaldığım noktaya” göre demiş olursunuz. @3<45 ibaresi son kaldığınız noktadan 3 birim 45 derece, sonra da @5<285 ile -75 derece açıyla 5 birim ilerleriz. Kendiniz de herhangi bir noktadan başlayarak kare çizebilirsiniz.

Command: line
From piont:
From point: @5<0
From point: @5<90
From point: @5<180
From point: c

Görüldüğü gibi göreli polar koordinat girişi işimize daha çok yarıyor. En çok kullanılan yöntem de budur zaten. Ancak dörtgen çizmek gibi çok nadir konularda göreli kartezyen kullanılabilir.

Command: rectang
First corner:
Other corner: @5,3

Bu örnek 5x3 büyüklüğünde bir dörtgen çizer.

3. AutoCAD çizim yardımcıları kullanarak (dinamik) koordinat girişi:

Farenizi kullanarak ekranda bir nokta belirlediğinizde aslında rasgele bir koordinat girersiniz. Elbette en ideali işaretleyici aygıtınızla doğru koordinatları girebilmektir. AutoCAD 2000 sürümünden itibaren işaretleyici aygıt ile koordinat girişi kolaylaştırılmıştır. Tabii son 2006 ve 2007 sürümlerinde bu giriş çok kolaylaşmıştır. AutoCAD’de buna dinamik koordinat girişi deniyor. Şimdi örneklerle konuyu anlatalım:

Açı, işaretleyici aygıt ile, mesafe dinamik


Şekil.6

Kursörünüzü hareket ettirip POLAR ayarlarında belirtilmiş açılara yaklaştığınızda kursörünüz o açıya kilitlenir. Kursör kilitlendikten sonra gireceğiniz değer kadar kilitlenen açı boyunca ilerlenmiş olur.

Açı kilitli mesafe dinamik

Şekil.7

Çizgi çizmek için birinci noktayı işaretledikten sonra <45 yazıp ENTER’e basarsanız kursörü 45 dereceye kilitlersiniz. Mesafeyi elinizle ya da kursörle girin.

Mesafe kilitli açı dinamik:

200< yazdığınız anda 200 birim mesafe kilitlenecek ve sizden dinamik bir açı girişi yapmanız istenecektir. POLAR ayarlarında belirlenmiş açılarda kilit çözülür.


Şekil.8

İleride konuya ilişkin ikinci bir ders anlatacağım. Şimdilik koordinat girişleri bu kadar. Umarım yardımcı olur.

Not: AutoCAD'in yeni sürümlerinde ayarlarını değiştirmediğiniz sürece mutlak koordinatlar "*" ile göreli koordinatlar ise başına bir şey yazmadan iş görür.

Kolay gelsin...