AutoCAD'de Boyut Kısıtları 2

Merhaba arkadaşlar,

Kuramsal bilgisini önceki yazımızda verdiğimiz konu hakkında uygula bilgisini sizlerle paylaşmak istiyorum. Ölçüsel kısıtlara şerit menüden ya da komut satırından ulaşabiliriz. Komut satırından ulaşmak isteyenler için komut ismi DIMCONSTRAINT.

Command:_DIMCONSTRAINT



Artık menü ve araç kutuları (toolbar) çok kullanılmamasına karşın, çekme menülerde 'Parametric/Dimensional Constraint' başlığı ve araç kutularında da gene 'Parametric' başlığı altında bu komutlara ulaşabileceğinizi hatırlatalım.

Ölçüsel kıtılar için komut satırını kullanıyorsanız, nesne seçimi için 'L' (last) seçeneğini kullanamıyorsunuz çünkü nesne seçimi sırasında noktaların da belirlenmesi gerekiyor.

Elbette ölçüsel kısıtların uygulanabileceği nesneler ve bu nesnelerin geometrik olarak önemli noktaları sınırlı. AutoDESK'in verdiği tabloyu şekil 2'de sunuyorum.


Şekil.2

Ölçüsel kısıtlamalarda Linear, Horizontal, Vertical, Aligned, Angular, Radial ve Diameter seçeneklerinden birini kullanabiliyorsunuz. Ayrıca mevcut ölçü çizgilerini ölçüsel kısıt olarak çevirebiliyorsunuz. Şimdi tek tek seçeneklerimize bakalım:

Linear:

Bir nesne üzerinde iki nokta işaretlemek suretiyle ölçüsel bir kısıt oluşturur. İşaretlediğiniz noktaların ikisi de X ekseni üzerindeyse 'horizontal' , her iki nokta da Y ekeni üzerindeyse 'vertical' diğer durumlarda döndürülmüş (rotated, aligned) tipinde bir kısıt oluşturulur. Bu kısıt, yay, çizgi ve çoklu çizgi yanı sıra iki ayrı nesne üzerindeki noktalara uygulanabilir. İki örnekle konuyu anlamaya çalışalım. Birinci örneğimizde bir çizginin boyunu kısıtlayalım (Şekil 3).


Şekil.3

Her ne kadar şerit menüden 'Linear' seçeneği ile komuta başlasak ta komut satırında iletişim devam etmektedir. Özellikle AutoCAD'i yeni öğrenmeye başlayanların bu iletişimi takip etmelerinde fayda var.

Command: _DimConstraint
Current settings:  Constraint form = Dynamic
Select associative dimension to convert or [LInear/Horizontal/Vertical/Aligned/ANgular/Radial/Diameter/Form] <LInear>:_Linear
Specify first constraint point or [Object] <Object>:<enter>
Select object:
Specify dimension line location:
Dimension text = 100

Komutun normal işleyişinde iki nokta işaretlememiz beklenir. Eğer işaretleyeceğimiz iki nokta aynı nesne üzerinde ise 'Object' seçeneğini kullanabiliyoruz. Bu durumda kısıtlamak istediğimiz çizgiyi seçmemiz yeterli oluyor. Son olarak ta kullanmak istediğimiz ölçü değerini giriyoruz. Bu değer otomatik olarak ölçülüp bize verilmesine karşın farklı bir değer de kullanabiliyoruz. Bu durumda çizgimizin boyu girdiğimiz değere göre değiştiriliyor. Kısıtı yerleştirdiğimiz andan itibaren de sihir başlıyor. Kısıtın ölçüsünü değiştirdiğimizde çizgimizin ölçüsü de değişiyor. Bunu birkaç değişik şekilde yapabiliyoruz. En kolayı grip düzenlemesini kullanarak küçük mavi üçgenleri kullanmak (şekil 4).


Şekil.4

Bir başka seçenek ise kısıt nesnesi üzerinde çift tıklayıp ölçü yazısını değiştirmek. En uygun yol ise nesne özelliklerini kullanmak (Şekil 5).


Şekil.5

Bu tür kısıtlamayı biri birinden ayrı duran iki nesne için de kullanabilirsiniz. Örneğin iki dairenin merkez noktaları arasındaki mesafeyi kısıtlamak için (Şekil 6).


Şekil.6

Horizontal ve Vertical:

Bir nesnenin ya da iki noktanın arasındaki X ve Y uzaklıklarını belirlemek için kullanılır. Kullanma uygulaması aynıdır.


Şekil.7

Görüldüğü gibi kısıt konulduktan sonra çizginin uç noktasını çekiştirmek (stretch) istediğimizde Y mesafesi sabit kalacaktır.

Aligned:

Hizalanmış ölçü kısıtı öncekilere biraz daha işlevseldir. Normal işleyişi, nesne üzerindeki iki nokta ya da farklı iki nesne üzerindeki iki nokta arasındaki mesafeyi kısıtlamaktır (şekil 8).


Şekil.8 (Object selected)

Bu şekilde kısıtlanmış bir nesne döndürülebilir ve çekiştirilebilir; ancak uç noktaları arasındaki mesafe her zaman kısıt değeri kadardır.


Şekil.9 (2 Lines option).

Eğer iki çizgi (2Lines) seçeneğini kullanırsak, seçtiğimiz iki çizgi biri birine paralel hale getirilir ve aralarındaki mesafe kısıtlanır.


Şekil.10 (Point & Line option)

Hizalanmış ölçü kısıtında üçüncü seçenek de nokta ve çizgi arası ilişkidir. Verilen mesafe, seçilen noktayla, çizgi üzerinde bu noktaya en yakın nokta arasındaki değerdir.

Angular:

Bu seçenek ile iki çizgi arasındaki, POLYLINE içerisindeki iki parça arasındaki ve yayın başlangıç ve bitiş noktasının merkez nokta ile yaptığı açı kontrol edilir.


Şekil.11 (Arc, including angle)

Kısıt için yay seçtiğinizde 3 noktalı bir açısal ölçü nesnesi oluşturulur. 1.nokta merkez (açının vertexi), 2.nokta yay başlangıç noktası ve diğer nokta da yay bitiş noktasıdır. Kısıtın açı değerini değiştirdiğinizde yayın dahili açısı da buna bağlı olarak değişir.


Şekil.12 (angle between two lines)

İki çizgi seçerek de açısal kısıt oluşturulabilir. Kısıtın açı değeri değiştirildiğinde çizgiler arasındaki açı da değiştirilir. Hangi çizginin ve hangi noktanın sabit kalacağı seçim yapılırken kullanılan noktalara göre değişir.

Radial & Diameter:

Yay ya da dairelerin, çap ya da yarıçap ölçülerini kısıtlamaya yarar. Tahmin edebileceğiniz gibi bu kısıtı ancak yay ya da daireler üzerinde kullanabilirsiniz.


Şekil.13 (Radial & diameter conastraints)

Bu uzun yazımızda, ölçüsel kısıtları nasıl kullanacağımızı ve ne tip ölçüsel kısıtlar bulunduğunu öğrendik. Sonraki yazımızda formüller ve ayarlar ile ilgileneceğiz.